علائم نازایی و ناباروری در نوجوانی، علائم نازایی و ناباروری در زنان و مردان قبل از ازدواج

متخصص زنان زایمان و نازایی - فلوشیپ ناباروری (نازایی و آی وی اف)
نویسنده: تیم تحریریه مرکز سلامت نیلی
بروزرسانی: دسامبر ۲۰۲۱
مدت مطالعه: ۹ دقیقه

یکی از دغدغه های اصلی زوج های جوان باردار شدن و باروری آنهاست که از گذشته های دور تا به امروز وجود داشته است. در گذشته افراد تا بعد از ازدواج نمی توانستند نظری در مورد باروری و ناباروری خود بدهند اما در حال حاضر نازایی در نوجوانی قبل از ازدواج قابل تشخیص است. 

در گذشته ناباروری و نازایی یکی از اصلی ترین عوامل برای جدا شدن زوج های جوان بود و بیشتر طلاق ها به دلیل همین دلیل صورت می گرفت. البته که در گذشته بار این مشکل بیشتر بر دوش زنان بود و به دلیل بی سواد بودن افراد در گذشته، همیشه دلیل ناباروری، وجود مشکلی در زنان تلقی می شد. در حالی که امروزه ثابت شده است که برای ناباروری دلایل مختلفی دارد.

چهار دلیل عمده برای ناباروری وجود دارد. ۱. ناباروری بانوان ۲- ناباروری مردان ۳- ناباروری هر دو ۴- دلایل ناشناخته

با پیشرفت علم پزشکی روش های نوینی به وجود آمده است که به وسیله ی آن ها می توان دغدغه ی باروری و ناباروری را به شدت کاهش داد. حتی می توان در مورد نازایی در نوجوانی دختران و پسران به راحتی صحبت کرد. در این مطلب سعی می کنیم مهم ترین علائم و روش های تشخیص نازایی در نوجوانی را برای شما بازگو کنیم.

نازایی چیست؟

ناباروری و نازایی به معنای این است که مرد و زن توانایی بچه دار شدن ندارند و مشکلی در قدرت باروری آن ها وجود دارد. در گذشته راه های قطعی برای درمان این مشکل وجود نداشت اما در حال حاضر روش های مختلفی برای درمان آن وجود دارد. اگر زوج های جوان بعد از ۱۲ ماه برقراری رابطه ی جنسی بدون محافظت، بچه دار نشدند باید یقین کرد که در قدرت باروری یکی از آن ها مشکلی وجود دارد

در مورد شیوع این مشکل می توان بیان کرد که حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از زوج های جوان با نازایی مواجه هستند. این مشکل برای زوج هایی که سن بالاتری دارند، بیشتر دیده می شود. خانم هایی که سنی بالای ۳۵ دارند، قدرت باروری آن ها کاهش پیدا می کند. در کنار این مورد، زن و شوهر هایی که در سال اول بعد از ازدواج، بچه دار نمی شوند، در سال های بعد احتمال بارداری آن ها کاهش پیدا می کند. نازایی در خانم ها و آقایان می تواند به دلایل مختلف ایجاد شود که در ادامه با آن ها آشنا خواهید شد.

علاوه بر این موارد ممکن است ناباروری و نازایی از سنین نوجوانی همراه با پسر و دختر باشد. به همین سبب لازم است که خانواده ها و جوانان اطلاعات کافی در مورد نازایی در نوجوانی داشته باشند تا بتوانند در سریع ترین زمان مشکلات را درمان کنند. 

مهم ترین علائم نازایی در نوجوانی دختران

علائم و نشانه های مختلفی وجود دارد که می تواند روی نازایی در نوجوانی دختران تاثیرگذار باشد و باید در صورت مشاهده ی آن ها حتما قبل از ازدواج با پزشک مشورت صورت گیرد. از مهم ترین علائم نازایی در نوجوانی دختران می توان به موارد زیر اشاره کرد.

یکی از حساس ترین و مهم ترین اتفاقات در زندگی هر دختر جوان، عادت ماهیانه ی او می باشد. به طور طبیعی و نرمال، عادت ماهیانه باید به صورت منظم در هر ماه تکرار شود. اگر این عادت ماهیانه به صورت نامنظم باشد و شما برنامه ای برای آن نداشته باشید، می توانید آن را به عنوان یکی از علائم نازایی در نوجوانی به حساب آورید.

یکی دیگر از علائم نازایی در نوجوانی دختران، داشتن درد های بسیار شدید و غیر قابل تحمل در زمان قاعدگی می باشد. داشتن کمر درد و شکم درد تا حدی نرمال است و برای همه ی دختران در دوران قاعدگی به وجود می آید. اما اگر این درد طاقت فرسا باشد و هر ماه تکرار شود، طبیعی نیست و باید به پزشک مراجعه کرد.

  • هر دخترجوانی شاهد خروج ترشحاتی از دهانه ی رحم خود می باشد که برخی از آن ها طبیعی و برخی غیر طبیعی هستند. یکی از علائم مهم نازایی در نوجوانی و نازایی خانم و آقا قبل از ازدواج، مشاهده ی ترشحات غیر طبیعی از رحم می باشد.
  • چاقی بیش از حد در دختران جوان می تواند یکی از علائم نازایی در آن ها به شمار رود. زیرا چاقی زیاد مخصوصا در قسمت پایین تنه می تواند عملکرد رحم و باروری را با مشکل مواجه کند.
  • یکی دیگر از علائم مهم نازایی و ناباروری در نازایی خانم و آقا قبل از ازدواج، داشتن سندرم تخمدان می باشد. اگر دختر جوانی با این مشکل روبرو باشد، می تواند آن را یکی از نشانه های نازایی تلقی کند.
  • داشتن موی زائد در بدن هر دختری بعد از بلوغ طبیعی است اما اگر این موها به صورت غیر طبیعی رشد کنند، ممکن است نشانه ای ناباروری او باشد. 
  • یکی دیگر از علائم نازایی در نوجوانی دختران، ایجاد جوش های صورت و آکنه می باشد. البته باید بدانید که با رسیدن به سن بلوغ بسیاری از نوجوانان صورتشان پر از جوش می شود اما اگر این جوش ها بیش از اندازه و به صورت آکنه باشد باید به آن ها حساس شد.

هر کدام از این علائم، می تواند نشانه ای به نازایی دختران جوان قبل از ازدواج باشد. اما باید بدانید که ممکن است دختری این علائم را داشته باشد و نازا نباشد. در نتیجه برای احتیاط لازم است که با مشاهده ی یکی از این علائم به پزشک مراجعه کنید تا با نظر او بتوانید به طور قطع در مورد نازایی در نوجوانی دختران صحبت کنید و در صورت نیاز روش های درمانی را انجام دهید.

مهم ترین علائم نازایی در نوجوانی پسران

همانطور که بیان کردیم در باروری زوج های جوان، دختران و پسران سهم مساوی دارند و مانند گذشته نمی توان تمام مشکلات مربوط به نازایی را به گردن دختران و زنان انداخت. در نتیجه باید در مورد علائم نازایی در نوجوانی پسران نیز صحبت کرد. از مهم ترین علائم نازایی در نوجوانی پسران می توان به موارد زیر اشاره کرد.

  • یکی از مهم ترین علائم نازایی در نوجوانی پسران، نرمال نبودن سایز بیضه های آن ها می باشد. اگر بیضه های آن ها بیش از اندازه بزرگ و یا بیش از اندازه کوچک باشد، باید حتما به پزشک مراجعه کرد و آن را نشانه ای از نازایی خانم و آقا قبل از ازدواج به شمار آورد.
  • اگر پسر های جوان در قسمت کشاله ی ران خود احساس درد داشته باشند که این درد در زمان های مختلف تکرار شود، باید آن را جدی گرفت. زیرا درد در کشاله ی ران یکی از علائم نازایی در نوجوانی به شمار می رود.
  • یکی از نشانه های مهم نازایی در پسران، ناباروری دیگر اعضای خانواده می باشد. در واقع ارث روی این مورد بسیار تاثیرگذار می باشد و اگر در خانواده ی خود این مشکل را داشته باشید، ممکن است شما نیز دچار این مشکل باشید.
  • داشتن سابقه ی بیماری های مربوط به باروری مانند بیماری های جنسی، پروستات، مشکلات مربوط به بیضه و .... می تواند نشانه ی مهمی برای نازایی پسران قبل از ازدواج به شمار رود.
  • یکی دیگر از علائم مهم نازایی در پسران، بزرگ بودن سینه های آن ها به شکل غیر طبیعی می باشد. بسیاری از مردان به دلیل اضافه وزن سینه های بزرگ تری دارند اما اگر این بزرگ بودن غیر نرمال باشد، می توان آن را به عنوان یک نشانه ی نازایی در نظر گرفت.
  • هر پسر جوان و مردی بعد از دوران بلوغ موهای زائدی را در بدن خود مشاهده می کند اگر این مو ها بیش از اندازه کم باشد و یا مویی روی بدن او به وجود نیاید باید در مورد باروری او شک کرد. زیرا کم بودن موی مردانه در بدن پسر و مرد یکی از نشانه های نازایی در نوجوانی می باشد.

آیا نازایی دختران قبل از ازدواج قابل تشخیص است؟

به طور کلی بیان می شود که بعد از به بلوغ رسیدن دختران جوان، لازم است که آن ها را با یک متخصص زنان آشنا کنید تا پزشک در مورد بلوغ و نازایی در نوجوانی با او صحبت کند. بسیاری از دختران جوان در صورت بروز مشکل نمی توانند آن را با مادران خود در میان بگذارند در نتیجه اگر با یک متخصص در ارتباط باشند، می توانند از او کمک بگیرند و در صورت مشاهده ی نشانه های غیر طبیعی و ایجاد مشکل، آن ها را با مشورت پزشک زنان حل کنند.

وجود برخی از مشکلات و بیماری ها در دختران جوان می تواند منجر به نازایی آن ها شود. به طور مثال اگر قبل از ازدواج دختران جوان با مشکل تنبلی تخمدان و یا آندومتر روبرو باشند، می توان ناباروری را برای آن ها تشخیص داد. در نتیجه از مهم ترین علائم نازایی در نوجوانی دختران، می توان به بیماری های بعد از بلوغ اشاره کرد. 

آیا نازایی پسران قبل از ازدواج قابل تشخیص است؟

نازایی و ناباروری در پسران نیز قبل از ازدواج قابل تشخیص است و پزشکان می توانند با روش های مختلف نظر قطعی در مورد نازایی در نوجوانی آن ها بدهند. پزشک، فرد را معاینه می کند و در صورت وجود نشانه هایی از نازایی در نوجوانی، در صدد درمان آن ها بر می آید. 

علاوه بر معاینه ی فرد، می توان از پسران آزمایش اسپرموگرام گرفت. در این آزمایش مایع منی پسران و مردان قبل از ازدواج بررسی می شود تا میزان اسپرم درون منی و قدرت باروری اسپرم ها تشخیص داده شود. 

با استفاده از این آزمایش مشخص می شود که آیا درون مایع منی پسر، اصلا اسپرمی وجود دارد یا خیر؟ زیرا در برخی از موارد مشاهده می شود که درون مایع منی هیچ اسپرمی وجود ندارد و فرد هیچگونه قدرت باروری ندارد و همین امر باعث ایجاد نازایی در نوجوانی آن ها می شود.

علاوه بر آن با این آزمایش تشخیص داده می شود که اسپرم های درون مایع منی قدرت باروری و حرکت به سمت تخمک را دارند یا خیر؟ زیرا در برخی از موارد مشاهده می شود که اسپرم درون مایع منی وجود دارد اما این اسپرم ها به هیچ عنوان قدرت باروری و حرکت به سمت تخمک را ندارند.

عوامل اصلی ایجاد نازایی در نوجوانی دختران و پسران چیست؟

همانطور که بیان کردیم نازایی در خانم و آقا قبل از ازدواج به راحتی قابل تشخیص است و می توان روش های درمانی را حتی قبل از ازدواج انجام داد تا بعد از ازدواج مشکلی برای زوج های جوان به وجود نیاید. اما مهم است که بدانید چه عواملی موجب نازایی در نوجوانی و سنین پایین می شود. از مهم ترین این عوامل می توان به موارد زیر اشاره کرد.

مصرف الکل: یکی از مهم ترین علل برای ایجاد نازایی در نوجوانی، استفاده ی بیش از اندازه الکل در سنین پایین می باشد. این مورد برای دختران و پسران یکسان است. اگر شما در سنین نوجوانی الکل زیادی را مصرف کنید، در آینده تخمک و اسپرم تولید شده از شما ناقص خواهد بود و قدرت باروری نخواهد داشت.

مصرف سیگار: از دیگر عوامل مهم نازایی در نوجوانی، استفاده از دخانیات، سیگار و قلیان در سنین پایین می شود. دختران و پسرانی که در سنین پایین از دخانیات استفاده می کنند، قدرت باروری خود را کاهش می دهند.

رژیم غذایی نامناسب: داشتن رژیم غذایی ناسالم یکی دیگر دلایل ایجاد نازایی در نوجوانی برای دختران و پسران می باشد. به طور مثال غذا های سرخ کردنی، فست فود، روغن های جامد و ... برای باروری پسران و دختران جوان بسیار مضر می باشد.

مشکل کمبود خواب: مشکل کمبود خواب نیز می تواند روی نازایی در نوجوانی موثر باشد. کم خوابی و داشتن استرس زیاد می تواند باروری دختران و پسران  را با مشکل مواجه کند. 

راه های پیشگیری از نازایی در زنان 

راه های زیادی وجود دارد که شما می توانید از بروز نازایی و ناباروری در زنان جلوگیری کنید. این راه ها شامل اقدامات مختلفی است که در این قسمت آن ها را برای شما بازگو می کنیم.

تناسب اندام: یکی از بهترین راه ها برای پیشگیری از ناباروری و نازایی در نوجوانی و سنین دیگر، داشتن تناسب اندام می باشد. خانم هایی که بیش از اندازه چاق و یا بیش از اندازه لاغر هستند، در زمان باروری با مشکل مواجه خواهند شد. 

قطع مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر: خوردن الکل و استفاده از دخانیات مانند سیگار و تنباکو، موجب بروز مشکل در باروری خانم ها و نازایی در نوجوانی می شود. در نتیجه یکی از راه های پیشگیری از نازایی، نخوردن الکل و کنارگذاشتن مصرف دخانیات می باشد. برخی از خانم ها وابسته به مصرف مواد مخدر از هر نوعی می باشند که این مواد مخدر روی قدرت باروری آن ها تاثیر می گذارد. اگر می خواهید باردار شوید باید این مواد را کنار بگذارید.

کم کردن مصرف کافئین: یکی دیگر از راه های پیشگیری از نازایی در نوجوانی و جوانی، محدود کردن مصرف کافئین برای خانم ها می باشد. اگر قصد باردار شدن دارید، مصرف کافئین را کاهش دهید.

انجام ندادن ورزش های سنگین: بدن خانم ها حساسیت زیادی به ورزش های سنگین دارد و ممکن است روی عملکرد تخمک ها تاثیرگذار باشد. در نتیجه بهتر است از ورزش های سنگین دوری کنید و به ورزش های متوسط و منظم روی آورید.

راه های پیشگیری از نازایی در مردان

بسیاری از مردان ممکن است در سنین مختلف با مشکل نازایی روبرو شوند. برای جلوگیری از بروز این مشکل باید روش های پیشگیری از آن را بدانید. در این قسمت مهم ترین راه های پیشگیری از نازایی در نوجوانی و سنین دیگر را برای شما معرفی می کنیم.

کنار گذاشتن مصرف الکل، سیگار و مواد مخدر: یکی از بهترین روش های پیشگیری از نازایی در نوجوانی و سنین دیگر، کنار گذاشتن مصرف مواد مخدر، دخانیات و الکل می باشد. استفاده از هر کدام از این موارد می تواند قدرت باروری مردان را به شدت کاهش دهد. در نتیجه برای داشتن قدرت باروری باید این مواد را کنار بگذارید.

دوری از گرما: یکی دیگر از راه های پیشگیری از نازایی در نوجوانی و جوانی، دوش نگرفتن با آب داغ می باشد. برخی از آقایان عادت دارند که با آب بسیار گرم و داغ حمام کنند و یا شست و شوی بدن خود را انجام دهند. این کار برای مردان بسیار مضر است و قدرت باروری آن ها را به شدت کاهش می دهد.

کار با مواد سمی: برخی از شغل ها روی قدرت باروری آقایان تاثیر می گذارند. به طور مثال کار در کارگاه های صنعتی که با مواد سمی کار می کنند، می تواند برای آقایان مضر باشد. دوری از این شغل ها و استفاده از لباس های ایمنی در زمان کار، یکی از بهترین راه های پیشگیری از نازایی می باشد. 

استفاده نکردن از داروهای مضر: یکی دیگر از راه های پیشگیری از نازایی در نوجوانی و سنین دیگر، استفاده نکردن از دارو های مضر است. برخی از دارو ها روی باروری آقایان تاثیر منفی دارد و باید قبل از مصرف با پزشک خود در این مورد مشورت داشته باشید.

انجام ورزش بصورت منظم: برای پیشگیری از نازایی در نوجوانی و سنین بالا ورزش کنید. ورزش اگر به صورت منظم و همیشگی باشد، می تواند قدرت اسپرم ها را بالا ببرد و شما راحت تر بچه دار شوید. 

بهترین روش های درمان نازایی

بسیاری از دختران و پسران جوان قبل از ازدواج متوجه می شوند که با مشکل باروری روبرو هستند که در این صورت می توانند راحت تر مشکل خود را درمان کنند. اما برخی از افراد بعد از ازدواج و تلاش برای بچه دار شدن، متوجه می شوند که قدرت باروری ندارند و باید تحت درمان قرار بگیرند. برای تمام این افراد روش های مختلفی وجود دارد که میتوان بر اساس آن ها درمان نازایی را انجام داد. در این قسمت بهترین راه های درمان نازایی در نوجوانی و سنین بالا تر را برای شما معرفی می کنیم.

دارو برای افزایش تخمک گذاری

اگر خانم ها و دختران جوان با مشکل تخمک گذاری مواجه باشند، می توان در مراحل ابتدایی از دارو برای درمان آن ها استفاده کرد. این دارو ها می توانند به صورت تزریقی و یا خوراکی تجویز شوند. در هر دو صورت با مصرف این دارو ها می توان نازایی در نوجوانی و سنین دیگر را به راحتی درمان کرد. دارو هایی مانند گونادوتروپین، کلومیفن و ... از موثر ترین دارو ها برای افزایش تخمک گذاری خانم ها به شمار می روند.

درمان نازایی با IUI

اگر زوج های جوان بعد از یک سال تلاش برای بچه دار شدن، نتوانستند به هدف خود برسند، باید آزمایش هایی روی آن ها صورت بگیرد تا تشخیص داده شود که مشکل مربوط به مرد است یا زن؟ اگر مشکل از اسپرم های مرد باشد، می توان از روش IUI استفاده کرد. به این روش شست و شو اسپرم گفته می شود زیرا با این روش اسپرم مرد به صورت جداگانه گرفته می شود و بعد از آماده سازی آن، اسپرم را به درون رحم و لوله ی فالوپ می فرستند تا عمل باردار شدن انجام شود.

درمان نازایی با IVF

یکی دیگر از روش های درمان نازایی در نوجوانی و سنین دیگر، استفاده از روش IVF می باشد. این روش زمانی استفاده می شود که لوله های فالوپ خانم ها مشکل داشته باشند و به همین سبب بارداری صورت نمی گیرد. در این روش عمل لقاح تخمک و اسپرم به صورت جداگانه در بیرون از بدن هر دو نفر انجام می شود و بعد از آن تخمک های بارور به درون رحم خانم منتقل می شوند.

لاپاراسکوپی

نازایی در نوجوانی و سنین دیگر در خانم ها ممکن است به دلیل وجود مشکل در لوله های رحم و ناحیه ی تناسلی آن ها ایجاد شود. در این صورت پزشک باید روی خانم ها عمل لاپاراسکوپی را انجام دهد تا بتواند مشکلات خانم ها را برطرف کند. در این صورت خانم ها می توانند باردار شوند.

اهدا تخمک

برخی از خانم ها با مشکل نارسایی تخمدان مواجه هستند که این مورد می تواند باعث بروز نازایی در نوجوانی و سنین دیگر خانم ها شود. اگرتخمدان عملکرد مناسبی نداشته باشد و تخمک های آن قدرت باروری نداشته باشند، باید از روش اهدا تخمک استفاده کرد. در این روش تخمک از فرد اهدا کننده گرفته می شود و با اسپرم ترکیب می شود و بعد از لقاح درون رحم خانم قرار داده می شود.

رحم جایگزین

استفاده از روش رحم جایگزین می تواند مشکل باردار شدن زوج های جوان را از بین ببرد. نازایی در نوجوانی و سنین بالاتر می تواند به دلیل وجود مشکل در رحم خانم ها ایجاد شود. در این صورت رحم خانم قدرت باردار شدن و نگهداری جنین را ندارد به همین سبب لازم است که از یک رحم اهدایی استفاده شود. تخمک و اسپرم زوج ها گرفته می شود و درون رحم فرد اهداکننده قرار داده می شود تا جنین در رحم فرد دیگری رشد کند.

مشاوره آنلاین

شما می توانید از طریق فرم زیر مشکل کودک خود را با ما در میان بگذارید. کارشناسان ما در کمترین زمان ممکن با شما تماس خواهند گرفت.

افزودن دیدگاه جدید